Jerome David Salinger () ya da J. D. Salinger (1 Ocak 1919, New York - 27 Ocak 2010, Cornish, New Hampshire), 1951 tarihli Gönülçelen romanıyla ve münzevi yaşam tarzıyla tanınan Amerikalı yazar. Yayımlanmış son özgün eseri 1965 tarihlidir ve son röportajını 1980'de vermiştir.
Manhattan'da büyüyen Salinger, lise yıllarında hikâye yazmaya başladı ve II. Dünya Savaşı'nda görev almadan önce 1940'larda bu öykülerin birçoğunu yayımlattı. İlk öyküleri, Whit Burnett'ın çıkarttığı Story isimli dergide yer aldı.1 Derginin Mart/Nisan 1940 sayısında yer alan Gençler öyküsü yazarın yayımlanan ilk eseri oldu.2 1948'de eleştirmenler tarafından övgüyle karşılanan Muz Balığı İçin Mükemmel Bir Gün isimli öyküsü, daha sonraki birçok eserinin de yer alacağı The New Yorker dergisinde yayımlandı. 1951 tarihli ilk romanı Gönülçelen popüler başarıyı hemen yakaladı. Romanın protagonisti Holden Caulfield'de, bir ergenin yabancılaşmasını ve masumiyetini kaybedişini anlatması, özellikle ergen okurlar arasında ilham kaynağı oldu.3 Hâlen okunan ve tartışılan roman yılda yaklaşık 250.000 adet satılmayı sürdürmektedir.4
Gönülçelen'in yakaladığı başarı dikkatlerin ve ilginin yazarın üzerinde toplanmasına sebep oldu. İnsanlardan uzaklaşan Salinger münzevi bir hayat sürmeye başladı ve gittikçe daha az yeni eser yayımladı. İkinci kitabı olarak Dokuz Öykü isimli hikâye derlemesi (1953), ardından ise bir novella ve bir kısa öykü içeren Franny ve Zooey (1961) yayımlandı. Son kitabı iki novella içeren Yükseltin Tavan Kirişini, Ustalar ve Seymour: Bir Giriş (1963) oldu. Yazarın yayımlanmış son eseri ise, The New Yorker'da 19 Haziran 1965'te yer alan Hapworth 16, 1924 isimli öyküydü.
Sonraki dönemde Salinger, ilgiden uzak yaşamanın mücadelesini verdi. 1980'lerde biyografi yazarı Ian Hamilton'a dava açtı. 1990'larda, anılarını yazan eski sevgilisi Joyce Maynard ve kızı Margaret Salinger ile sorunlar yaşadı. 1996'da ufak bir yayınevi, Hapworth 16, 1924 öyküsünü kitap olarak yayımlamak konusunda yazar ile anlaşmaya vardığını açıkladı, ancak duyurunun ardından gelen yoğun ilgi sebebiyle bu tasarı süresiz olarak ertelendi.5 Haziran 2009'da başka bir yazarın, Gönülçelen'deki karakterlerden birini kendi eserinde kullanması sebebiyle açılan telif hakkı ihlali davası uzun süre gündemde kaldı.6 Salinger, 27 Ocak 2010'da Cornish, New Hampshire'daki evinde doğal sebeplerden öldü.78
Jerome David Salinger 1919'nun yılbaşı günü Manhattan, New York'ta doğdu. Atlantic, Iowa doğumlu annesi Marie (evlenmeden önce Jillich), İskoç,9 Alman ve İrlanda kökenliydi.101112 Baba tarafından dedesi olan Litvanya doğumlu Simon, Louisville, Kentucky'deki Adath Jeshurun cemaatinde hahamlık yapmıştı.13 Yazarın babası Sol Salinger, koşer peynir satıcısıydı.14 Salinger'ın annesi ismini Miriam olarak değiştirmiş ve Musevilik'e geçmişti. Yazar, annesinin Musevi asıllı olmadığını, Bar Mitsva töreninden hemen sonra öğrendi.15 Salinger'ın tek kardeşi ablası Dorris'ti (1911–2001).16
Küçük Salinger, Manhattan'ın Batı Yakası'nda devlet okullarına devam etti. Ailesi 1932'de Park Avenue'ya taşınınca, Manhattan'daki bir özel okul olan McBurney School'a yazıldı.17 Bir Musevi olarak bu yeni okulunda uyum sorunları yaşayan Salinger, David yerine dinî kökenini daha az vurgulayan Jerry ismini kullanmaya başladı.18 Aile içinde ise Sonny ismi kullanılıyordu.19
McBurney'de Salinger okçuluk takımının yöneticiliğini yaptı, okul gazetesinde yazılar yazdı ve bazı tiyatro oyunlarında rol aldı.20 Oynadığı birçok oyunda "doğuştan drama yeteneğini gösterdi", ancak babası J. D.'nin aktör olması fikrine karşı çıktı.21 Salinger iyi bir öğrenci değildi, derslerinden kaldığı için sonunda okuldan atıldı. Ailesi tarafından Wayne, Pensilvanya'daki Valley Forge Military Academy and College'a yazdırıldı ve buradan 1936'da mezun oldu.22 McBurney'de okul gazetesinde yazılar yazmıştı ancak Valley Forge'da, "[geceleri] örtülerin altında bir fener yardımıyla" öyküler yazmaya başladı.23 Ayrıca sınıfının yıllığı olan Cross Sabres'ın edebî editörlüğünü yaptı. Okulda, şarkı kulübü, havacılık kulübü, Fransızca kulübü ve astsubaylar kulübüne katıldı.24 1936'da New York Üniversitesi'nde ilk yılına başladı. Burada engelli eğitimi konusunda öğrenim görmeyi düşünüyordu25 ancak ertesi ilkbaharda okuldan ayrıldı. Takip eden sonbaharda babası Salinger'ın et ithalatı işini öğrenmesini istedi ve yazar Viyana'da bir şirkette çalışmak üzere Avusturya'ya gitti.26
Yazar Avusturya'yı, 12 Mart 1938'deki Nazi ilhakından bir ay önce terk ederek ABD'ye döndü. 1938 sonbaharında Collegeville, Pensilvanya'daki Ursinus College'a kayıt oldu ancak bir dönem sonra okulu bıraktı.2728 1939'da Salinger, uzun süredir Story dergisinin editörlüğü yapmakta olan Whit Burnett'ın Columbia Üniversitesi'nde yazarlık dersleri verdiği akşam kursuna devam etti. Burnett'a göre Salinger, kursun ikinci döneminin son birkaç haftasına kadar kendini göstermedi ama o sıralar "birden canlandı" ve üç öykü birden tamamladı.29 Burnett Salinger'a öykülerinin maharetli ve başarılı olduğunu söyleyerek amaçsız gençler hakkındaki Gençler öyküsünü Story'de yayımlamayı kabul etti.30 Salinger'ın ilk eseri olan bu öykü derginin Mart-Nisan 1940 sayısında yayımlandı. Burnett Salinger'ın mentoru oldu ve ikili yıllarca yazıştılar.3132
1941'de Salinger, oyun yazarı Eugene O'Neill'in kızı Oona O'Neill ile çıkmaya başladı. Genç kız çok kendiyle ilgiliydi ve Salinger'a göre "Küçük Oona çaresizce küçük Oona'ya aşık" idi, ancak yazar kızı sık sık aradı ve ona uzun mektuplar yazdı.33 İlişkileri Oona'nın Charlie Chaplin ile görüşmeye başlamasına kadar sürdü ve genç kadın daha sonra ünlü aktörle evlendi.34 1941'in sonlarında Salinger kısa bir süre, Karayiplere giden bir yolcu gemisinde aktivite yönetmeni ve oyuncu olarak çalıştı.35
Aynı sene Salinger The New Yorker'a kısa öyküler göndermeye başladı. O yıl içinde yazarın içlerinde Lunch for Three, Monologue for a Watery Highball ve I Went to School with Adolf Hitler'in de bulunduğu yedi öyküsü dergi tarafından reddedildi. Ancak dergi Aralık 1941'de, hükûmetten şikayet eden ve "savaş öncesi asabiyete" sahip Holden Caulfield isimli gencin Manhattan'da geçen öyküsü olan Slight Rebellion off Madison'ı kabul etti.36 Aynı ay içinde Japonya'nın Pearl Harbor Saldırısı'nı gerçekleştirmesinin ardından öykü "yayımlanamaz" olarak değerlendirildi ve 1946'ya kadar dergide yer almadı.37
Salinger 1942 ilkbaharında, ABD 2. Dünya Savaşı'na girdikten aylar sonra askere alındı ve 4. Piyade Bölüğü 12. Piyade Alayı ile muharebelere katıldı.38 Normandiya Çıkarması sırasında Utah Plajı'nda çarpıştı, ayrıca Bulge Muharebesi'ne ve Hürtgen Ormanı Muharebesi'ne katıldı.3940 Normandiya'dan Almanya'ya doğru ilerlerken, kendisini etkilemiş bir yazar olan ve savaş muhabiri olarak Paris'te bulunan Ernest Hemingway ile bir buluşma ayarladı.41 Salinger bu görüşme sırasında Hemingway'in arkadaşça ve alçakgönüllü davranışlarından etkilendi ve onu genelde bilenen huysuz karakterine göre daha "yumuşak" buldu.42 Heminway ise Salinger'ın yazdıklarından etkilendi ve onu büyük bir yetenek olarak tanımladı.43 İki yazar mektuplaşmaya başladılar. Temmuz 1946'da Salinger Heminway'e, sohbetlerinin savaşla ilgili birkaç iyi hatırasından biri olduğunu yazdı.44 Aynı mektupta, Slight Rebellion off Madison öyküsünün protagonisti Holden Caulfield ile ilgili bir tiyatro oyunu yazmakta olduğunu ve oyunda bu rolü kendisinin oynamayı düşündüğünü de belirtti.45
Daha sonra karşı istihbarat biriminde görevlendirilen Salinger, burada Fransızca ve Almancadaki yetkinliğini savaş tutsaklarını sorgulamakta kullandı.46 Ayrıca, ele geçirilip tutsakların kurtarıldığı bir toplama kampına giren ilk askerler arasında yer aldı.47 Salinger'ın savaşta yaşadıkları, duygusal açıdan yazarı etkiledi. Almanya'nın çekilmesinin ardından birkaç hafta hastanede kalarak savaş stres reaksiyonu tedavisi gördü.4849 Sonrasında kızına bu döneme ilişkin olarak şunları söyledi:
Yazarın hayatını yazan her iki biyografi yazarına göre, Salinger birçok öyküsünde savaş dönemindeki deneyimlerinden yararlandı.50 Örneğin Esmé İçin - Sevgi ve Yoksunlukla öyküsü sarsıntı geçiren bir asker tarafından anlatılmaktaydı. Salinger ordudayken de yazmaya devam etti ve Collier's ile The Saturday Evening Post gibi dergilerde birçok öyküsü yayımlandı. Ayrıca The New Yorker'a da öyküler göndermeye devam etti ancak yayımlatmayı başaramadı. Dergi 1944 ile 1946 arasında yazarın gönderdiği tüm öyküleri, 1945'te ise 15 şiirden oluşan bir dosyayı reddetti.51
Almanya'nın yenilgisi sonrasında Salinger, Almanya'da denazifikasyon görevinde yer almak için52 altı aylığına ABD Karşı İstihbarat Birliği'ne yazıldı. Bu dönemde Weissenburg'da yaşadı ve Sylvia Welter isimli bir kadınla evlendi. Nisan 1946'da birlikte ABD'ye döndüler ancak evlilikleri sürmedi ve Sylvia sekiz ay sonra Almanya'ya geri döndü.53 Yıllar sonra 1972'de Salinger Sylvia'dan bir mektup aldı ama zarfı bile açmadan yırtıp attı. O sırada yanında olan kızı Margaret daha sonra yazdığı biyografide babası için "birisiyle işi bitmişse, onu silip atar" dedi.54
1946'da Whit Burnett, yazarın öykülerinden bir derlemeyi Story Press'in Lippincott Imprint yayınevinde basmak için Salinger ile anlaştı.55 20 öyküden oluşacak bu derlemenin adı The Young Folks olacaktı. Kitaba adını veren Gençler ve Slight Rebellion off Madison ile birlikte on yayımlanmış öykünün yanı sıra henüz yayımlanmamış on öykü de kitapta yer alacaktı.56 Burnett kitabın yayımlanacağını söylemişti ve hatta Salinger ile 1.000 dolarlık bir avans ödemesi için pazarlık da yapmıştı, ancak Lippincott Burnett'in kararını yok sayarak kitabı reddetti.57 Salinger kitabın yayımlanmamasından Burnett'ı sorumlu tuttu ve ikili birbirlerinden uzaklaştı.58
1940'ların sonlarında Salinger Zen Budizmi'nin tutkulu bir izleyicisi olmuştu; hatta flörtlerine bu konuda okuma listeleri veriyordu59 ve Budist bilgin D. T. Suzuki ile bir görüşme ayarlamıştı. 1948'de Muz Balığı İçin Mükemmel Bir Gün isimli bir kısa öyküyü The New Yorker'a gönderdi. "Öykünün özgün kalitesinden" çok etkilenen dergi editörleri öyküyü derhal yayımladı ve gelecekteki öyküleri için Salinger ile ilk reddetme hakkını da içeren bir sözleşme imzaladı.60 Öykünün aldığı olumlu eleştirilerin yanı sıra, diğer yayınlarda öykülerinin değiştiriliyor olmasına kızan Salinger neredeyse sadece The New Yorker için yazmaya başladı.61 Öykü aynı zamanda, yazarın öykülerinde defalarca görünen, iki emekli vodvil oyuncusu ve onların erken olgunlaşmış yedi çocuğundan oluşan hayalî Glass Ailesi'nin yer aldığı ilk öyküydü.62 Salinger Glass Ailesi ile ilgili toplamda yedi öykü yayımladı ve bunlarda özellikle parlak ama sorunlu en büyük çocuk olan Seymour'a odaklandı.63
1940'ların başında Salinger Whit Burnett'a yazdığı bir mektupta, finansal açıdan güvende olmak için bazı öykülerinin sinema uyarlaması haklarını satmak istediğini açıklamıştı.64 Ian Hamilton'a göre yazar 1943 tarihli kısa öyküsü The Varioni Brothers hakkındaki "Hollywood söylentilerinin" sonuçsuz kalmasıyla hayal kırıklığına uğradı. Bu yüzden, 1948'in ortalarında bağımsız film yapımcısı Samuel Goldwyn'in Sarsak Dayı Connecticut'ta isimli öyküsünün film haklarını satın alma teklifini derhal kabul etti.65 Menajeri Dorothy Olding'e göre Salinger öyküyü satarken "iyi bir filme dönüşeceği" umudunu taşıyordu66 ancak film 1949'da gösterime girdiğinde çok ağır eleştiriler aldı.67 My Foolish Heart ismi verilen ve Dana Andrews ile Susan Hayward'ın başrol oynadığı bu filmin senaryosu da Salinger'ın öyküsünden oldukça farklıydı.68 Bu kötü deneyim sonrasında Salinger hiçbir eserinin film uyarlamasına izin vermedi.69 Brigitte Bardot Muz Balığı İçin Mükemmel Bir Gün'ün haklarını satın almak istediğinde Salinger olumsuz yanıt verdi.70
(Özgün adıyla: The Catcher in the Rye), 1967'deki Adnan Benk'in İngilizce aslından değil de Fransızca versiyonu olan "L'Attrape-cœurs"den yaptığı dolaylı çevirisinden ötürü kitap Türkiye'de "Gönülçelen" olarak tanınır. Kitabın Yapı Kredi Yayınları basımı çevirisi Coşkun Yerli'ye aittir ve bu kez Türkçe adı özgün adına daha yakındır: "Çavdar Tarlasında Çocuklar".
1940'larda Salinger birçok kişiye, kısa öyküsü Slight Rebellion off Madison'ın genç protagonisti Holden Caulfield'ın yer aldığı bir roman üzerinde çalıştığını açıklamıştı71 ve Gönülçelen isimli bu roman 16 Temmuz 1951'de Little, Brown and Company tarafından yayımlandı.72 Romanın basit bir konusu vardı;73 elit bir kolejin hazırlık sınıfından kovulan ve burayı terk eden on altı yaşındaki Holden'ın New York'taki deneyimleri anlatılıyordu. Holden daha önceki üç okulundan da atılmış olan bir öğrenciydi.74 Roman özellikle birinci şahıs anlatıcı olan Holden'ın başından geçenleri kendinden farklı biriymiş ve olaylara tanıklık ediyormuş gibi anlatması sebebiyle kayda değerdir.75 Olup bitenler hakkında bilgili ancak güvenilmez bir anlatıcı olan Holden, tekrar tekrar sadakatten, yetişkinliğin sahteliğinden ve kendi ikiyüzlülüğünden bahseder.76 1953'te bir lise gazetesine verdiği röportajda Salinger romanın "bir nevi" otobiyografik olduğunu söylemiş ve şöyle demiştir:
Kitaba karşı ilk tepkiler karışıktı. The New York Times romanı "alışılmadık derecede parlak bir ilk roman" sözleriyle yüceltirken,77 eleştiriler kitabın monoton diline ve dini kötüleyen, rastgele cinsel ilişki ile fahişelikten açıkça bahseden78 Holden'ın "sapkınlığına" odaklanıyordu.79 Roman popüler başarı yakaladı; yayımlanışının ikinci ayında sekiz baskıya ulaştı. The New York Times Best Seller listesinde otuz hafta boyunca kaldı.80
Kitabın ilk başarısının ardından popülerliğinin azaldığı bir dönem geldi. Ancak Ian Hamilton'a göre kitap 1950'lerin sonunda "kabuğunu kırmaya çalışan tüm ergenlerin alması gereken bir kitaptı, asiliğin havalı tarzlarının öğrenilebileceği vazgeçilmez bir el kitabıydı."81 Kitap Mark Twain'in Huckleberry Finn'in Maceraları romanıyla karşılaştırılıyordu.82 Gazeteler, romanın özgün adına atfen "Catcher Cult" olarak adlandırılan olguya ilişkin makaleler yayımlamaya başladı.83 Konusu ve Catholic World gibi dergilerde de bahsi geçen küfürlü anlatım biçimi84 sebebiyle roman birçok ülkede ve bazı ABD okullarında yasaklandı. Hatta azimli bir veli romandaki küfürlerin listesini oluşturdu: roman boyunca 237 defa "goddam", 58 defa "bastard", 31 defa "Chrissake" ve 6 defa "fuck" geçiyordu.85
1970'lerde birçok lise öğretmeni, kitabı okuttukları için istifa etmek zorunda bırakıldı ya da kovuldu. 1979 tarihli bir sansür incelemesine göre Gönülçelen bir dönemde "şüpheli bir şekilde hem tüm ülkede en fazla yasaklanan hem de kamu okullarında ikinci en fazla okutulan kitaptı" (ilk sıradaki kitap ise John Steinbeck'in Fareler ve İnsanlar'ıydı).86 Kitap hâlen çok okunmaktadır; 2004 itibarıyla yılda 250.000 kopya satan kitabın tüm dünyadaki toplam satışı 10 milyondan fazlaydı.87
Romanın 1950'lerdeki başarısının ardından Salinger, Samuel Goldwyn de dahil olmak üzere birçok kişiden film adaptasyonu için teklif aldı ve hepsini reddetti.88 Yayımlanışından bu yana romana film yapımcılarını ilgisi büyük oldu; Billy Wilder,89 Harvey Weinstein ve Steven Spielberg90 gibi isimler kitabın haklarını satın almaya çalıştı. Salinger'ın 1970'lerdeki bir açıklamasına göre Jerry Lewis, Holden rolünü oynamak için yıllarca uğraştı.91 Salinger tüm bu teklifleri geri çevirdi.
Çavdar Tarlasında Çocuklar{{'}}la ünlü olan Salinger, toplumun ilgisinden kaçmaya başladı. New York'tan taşınarak New Hampshire'a yerleşti. Kaçtıkça daha çok ilgi görmeye başlayan Salinger samimi davranmamaya, fotoğraf çektirmemeye, röportaj vermemeye çalıştı.
Salinger, Çavdar Tarlasında Çocuklara gösterilen ilgiye herkesten kaçarak, sosyal hayattan uzaklaşıp inzivaya çekilerek cevap vermiştir. Buna paralel olarak da popülaritesi genişleyerek yayıldı.
1965'ten bu yana, herhangi bir şey yayımlamayan, meraklı gözlerden giderek kaçan yazar, kendisi hakkındaki yayınları hukukî yollarla engelemeye çalıştı.
Ortak anılarını kamuoyu ile paylaştığı için eski sevgilisi Joyce Maynard ile öz kızı Margaret Salinger'i hayatından çıkardı.
Kapalı ve gizli kalmaya önem veren Salinger, hayatı boyunca samimiyetsizlik ve ikiyüzlülük içine düşmemeye çalıştı. Çavdar Tarlasında Çocuklar'da toplumdan kaçışına dair ipuçları bulunur:
Ortalık oldukça sessizdi, çünkü bizim Ernie piyano çalıyordu. Herifin piyanoya oturması bile, Tanrı aşkına, kutsal bir şeydi sanki. Yani, hiç kimse onun kadar iyi çalamazdı. Piyanonun önünde kocaman lanet bir ayna vardı, Ernie'nin suratına da iri bir spot lamba çevirmişlerdi, böylece o piyano çalarken suratını seyredebiliyordunuz, parmaklarını değil ama; o kocaman moruk suratını yalnızca. Yemin ederim, ben bir piyanist ya da aktör filan olsaydım ve bu sersemler de benim olağanüstü biri olduğumu düşünselerdi, bu durumdan nefret ederdim. Beni alkışlamalarını bile istemezdim. Ben piyanist olsaydım, gider bir kenefe kapanır, öyle çalardım örneğinde olduğu gibi.
Jerome David Salinger da "Ernie" olmaktan hep kaçmıştır. Kendisini bir bakıma kenefe kapamıştır.
Yapılan bir biyografi çalışmasına açtığı dava sırasında, yayımlamadığı en az iki romanı ve birçok hikâyesi olduğu ortaya çıktı. Davayı, sözü geçen biyografide, tanıdıklarına yazdığı mektuplar da yer aldığı için açmıştır.
2000'de ikinci karısı Claire Douglas'dan olan kızı Margaret Salinger "Dream Catcher: A Memoir" adında bir otobiyografi yayımladı. Kitapta babasının kendi idrarını içtiği, annesiyle çok az seviştiği gibi iddialar yer aldı.
Lutz, Norma Jean. "Biography of J.D. Salinger". s. 3–44.
Slawenski, Kenneth (2010). J. D. Salinger: A Life Raised High, London, Pomona Books. ISBN 9781904590231
Whitfield, Stephen J. "Cherished and Cursed: Toward a Cultural History of The Catcher in the Rye," The New England Quarterly 70.4, Aralık 1997. s. 567–600. Yeniden basım: s. 77–105.
Orijinal kaynak: j. d. salinger. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
"J. D. Salinger." EXPLORING Novels. Detroit: Gale, 2003. Web. 9 Kasım 2010. ↩
Beidler's A Reader's Companion to J.D. Salinger's The Catcher in the Rye. ↩
Gross D. "Lawsuit targets 'rip-off' of 'Catcher in the Rye' ". CNN. Erişim 06 Haziran 2009 ↩
"J. D. Salinger." LitFinder Contemporary Collection. Gale, 2007. Web. 9 Kasım 2010. ↩
Fiene, Donald. "EBSCOhost: J. D. Salinger." EBSCO Publishing Service Selection Page. Web. 24 Kasım 2010. ebscohost.com ↩
Alexander (1999). s 32. ↩
Lutz, Norma Jean, and Harold Bloom. "Biography of J. D. Salinger." Bloom's BioCritiques: J.D. Salinger (2002): 3-44. EBSCO. Web. 8 Kasım 2010 ↩
Hathcock, Barrett. "J.D. Salinger." EBSCO. Web. 8 Kasım 2010. ↩
Lutz (2001). p. 10. ↩
Alexander (1999). s. 42. ↩
Lutz, Norma Jean. "Biography of J.D. Salinger." EBSCO. Web. 11 Kasım 2010. ↩
Fiene, Donald M. "A Bibliographical Study of J. D. Salinger: Life, Work, and Reputation", M.A. Thesis, University of Louisville, 1962. ↩
Salinger, M (2000). p. 39. ↩
Alexander (1999). s. 55–58. Burnett'ın alıntıları Fiction Writer's Handbook içinde yer almıştır, editör: Whit ve Hallie Burnett, yayım tarihi: 1975. ↩
Alexander (1999). s. 55, 63–65. ↩
Lutz (2001). s. 18. ↩
Salinger, M (2000). sayfa 58. ↩
Lutz, Norma Jean, ve Harold Bloom. "Biography of J. D. Salinger." Bloom's BioCritiques: J.D. Salinger (2002): 3-44. EBSCO. Web. 24 Kasım 2010. ↩
Salinger, M (2000). s.55 ↩
Hamilton (1988). s. 89. ↩
Lutz (2001). s. 7. ↩
Salinger, M. (2000), s. 67. ↩
Alexander (1999), s. 113. ↩
Salinger, M. (2000), s. 359. ↩
Alexander (1999), s. 118–20. ↩
Alexander (1999), s. 120, 164, 204–5. ↩
Alexander (1999). p. 124. ↩
Alexander (1999). s. 130. ↩
Crawford (2006). s. 97–99. ↩
Hamilton (1988). s. 75. ↩
Berg, A. Scott. Goldwyn: A Biography. New York: Alfred A. Knopf,
Alexander (1999). s. 142. ↩
Salinger, J. D. The Catcher in the Rye. New York: Little, Brown and Company, 1951. ↩
Whitfield (1997). s. 77. ↩
Blackstock, Alan. "J. D. Salinger." Magill’s Survey of American, gözden geçirilmiş baskı. Pasadena, Ca: Salem Press. EBSCO 2007. ↩
Nandel, Alan. "The Significance of Holden Caulfield's Testimony". Bloom ve Harold editörlüğündeki Modern Critical Interpretations: J. D. Salinger's The Catcher in the Rye içinde yeniden basım. Philadelphia: Chelsea House Publishers, 2000. s. 75–89. ↩
Hamilton (1988). p. 117. ↩
Whitfield, Stephen J. "Raise High the Bookshelves, Censors!" , The Virginia Quarterly Review, İlkbahar 2002. Erişim 27 Kasım 2007 ↩
Hamilton (1988) s. 155. ↩
“J. D. Salinger.” Encyclopedia Britannica Online School. 2011 edisyonu. Web. ↩
Whitfield (1997). s. 97. ↩
Whitfield (1997). s. 82, 78. ↩
Cameron Crowe, editör. Conversations with Wilder. New York: Alfred A. Knopf, 1999. ISBN 0-375-40660-3. s. 299. ↩
Maynard (1998). s. 93. ↩
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page